Yoğun şekilde yaptığımız zeka gerektiren bir iş olabilir. Ama örneğin 3-4 yıl o işi yapmadıysak bir sürprizle karşılaşabiliriz. Beyin hatırlamakta büyük sorunlar yaşar. Artık eskisi kadar seri olamaz.
Peki neden. Sinir örgüsü canlıdır. Yani sürekli değişir. Kullanılmayan örgüdeki sinir hücreleri, bağlantıları yavaş yavaş koparır. O an güncel olarak kullanılan başka örgülere bağlantı olur. Artık o gün yoğunlaşılan şey için kullanılmaya başlar. Sonuç olarak gayet iyi olunulan bir iş bırakıldığında ve üstünden 3-4 yıl geçtiğinde artık o beyin o işte eski verimini sağlayamayabilir. Kayıtlı olan iş bilgisi, iş örgüsü uçmuştur. İşte sinir örgüsü kullanan bilgisayarların en büyük defosu bu olabilir.
Oysa sinir örgüsü kullanmayan sıradan bilgisayarlar öyle mi! Bir videoyu, ya da bir “nasıl yapılır” bilgisini kaydedersin. Üzerinden yıllar geçer. Sonra o bilgiye yeniden ulaşmak istersin. Ve o bilgi oradadır. Sabit duruyordur.
Araba plakası okumayı öğrenmiş sinir örgüsü kullanan bir yazılım düşünelim. Bir süre sonra bu yazılıma başka bir ülkenin plakasını okumasını öğretilmeye çalışılsın, örneğin Arapça harfler kullanan plakaları. Yazılımda kurulan sinir örgüsü değişmeye başlayacaktır. Zaman geçecektir. Ve o yazılım, artık ilk öğrendiği plakaları okumakta zorlanacaktır.
Gelecekte, öğrenilmiş bir bilginin sabitlenmesinin mümkün olup olamayacağı merak konusudur; daha doğrusu o bilgiyi tutan sinir örgüsünün. Böylece o bilgi kaydedilmiş olur. Yıllar sonra o örgüye bağlanıldığında bilgiye ulaşılır.
Bir işin nasıl yapılacağı öğrenilirken, örgü beyinde dağınık olarak kurulacaktır. Birçok başka örgüyle de bağlantı halinde olacaktır. Dolayısıyla o örgüyü soyutlamak pek mümkün görünmüyor. O örgüyü sabitleyebilsek bile, bu sefer de öğrenme duracaktır. Üstelik başka örgülerle de bağlantı halinde olduğundan, o örgüler de düzgün çalışmayacaktır. Dolayısıyla kişi başka şeyleri yapmakta da zorlanacaktır. Yani öğrenilmiş bir şeyi sıradan bilgisayarlar gibi kaydetmek pek mümkün görünmüyor.
Ama tüm beyin, tüm örgüler aynı anda yedeklenebilir gelecekte. Böylece hiçbir örgü zarar görmez. Ama bu da, bir öğrenilmiş bilginin kaydedilmesi anlamına gelmez. Çünkü yedeklenen beyin, tekrar çalıştırıldığında, eğer o örgüyü sürekli aktifleştirmezse yine unutacaktır.
Yine de beynin aksine sinir örgüsü kullanan yazılımların, öğrendiği bilgiyi kaydetmek mümkün olabilir. Örgüler ayrı ayrı parçalar olarak başlatılabilir. Aralarında kısmi bir bağlantı olabilir. Yani her örgü ayrı bir beyin gibi olabilir. Dolayısıyla bir örgüyü sabitleyip kaydetmek diğer örgüleri etkilemez. Örneğin Google Translate'in Türkçe-İngilizce öğrenen örgüsü çok iyi duruma geldiyse, bozulmasını engellemek için sabitlenebilir. Böylece yeni kullanıcılardan girişler olduğunda o örgü değişmez. Korunur. Ve bu, örneğin Google Translate'in Türkçe-Almanca öğrenen örgü parçasını etkilemez.
Ama insan beyninde örgüler dağınık yerleştiğinden, bir işin örgüsünü soyutlayıp kaydetmek çok zor görünüyor. İşte bu, sürekli öğrenen, değişen beyin bilgisayarının en büyük defosudur. Bir bilgi 3-4 yıldan sonra silinmeye başlayacaktır. :-)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder