Eyvah! Modifiye genli bebekler. Genetik düzenlemeyle, tasarlanmış bebekler mümkün oluyor! Genetik ayrımcılık oluşabilir. Genetik olarak zengin ve fakir ayrımı ortaya çıkacak. Bu fakirle zengin arasındaki uçurumu daha da büyütecektir. Yeni bir kast sistemi oluşacak. Zenginler, bebeklerini üstün kılacağını düşündükleri embriyoları satın alacak. Genetik kast sistemi oluşacak!
Yani... Hemen böyle bir histeri oluşuyor.
Bugün tasarlanmış bebeklere izin verileceğini sanmıyorum. Ama çok uzak olmayan gelecekte sıradan bir olay haline gelecektir. Bunun ayrımcılık olacağını varsayalım. Eşler birbirine aşık olur. Belki farkında olunmayabilir. Aslında eşin genlerini seçiyordur. Çünkü çocuğun da benzer özelliklere sahip olma olasılığı vardır. Bebeğin boy uzunluğunu, saç rengini belirleyen genleri seçiyordur. Elbette elinden iş gelen erkeği seçerek, hayat karşısında daha dayanıklı bebeklere sahip olabilir. Zeki olduğunu düşündüğü kişiye aşık olur. Böylece bebeği zeki yapabilecek beyinle ilgili genleri seçmiştir. En azından bebeğin zeki olmaya eğilim olasılığını arttırmıştır. Elde edebileceği adaylar arasında, mümkün olduğunca zengin bir eşi, diğer alternatiflere tercih etmesi daha yüksek olasılıktır. Böylece bebeğe daha iyi bir ortam sağlayabilir. Daha iyi bir eğitim alması için daha iyi imkanların sağlanabileceğini umar. Aşk makenizması, bu anlamda, işe yarayacak insana doğru işler zaten, farkında olunmasa bile. :-) Ayrımcılık vardı zaten. Ama görüldüğü gibi, bu seçimlere, doğal değil diyemiyoruz. :-) Ortalama insan, bebeğin nasıl olacağına göre eş seçer. Amaç iyi genlerdir. Gelecekte ise, o bebeğin genlerini daha bilinçli belirliyor olacaklar, sadece. Asıl amaç değişmeyecektir yani. :-)
“İnsan germ hattı mühendisliğinin engellenemeyeceğini düşünüyorum. İnsan üremesinde gen düzenleme teknolojisinin kullanılmasını kontrol edecek veya düzenleyecek, kökten etkili bir yol yok. Türümüz, özellikle de bu teknolojilere erişimi olanlar, pozitif algılanan özellikleri iyileştirmeden ve hastalık riskini azaltmadan veya yavrularda negatif algılanan özellikleri yok etmeden durmayacak. Soru olur mu olmaz mı sorusundan ziyade; ne zaman olur sorusu. Şu an istenilen özelliklere sahip hücreler preimplantasyon (tüp bebekte, yerleştirme, tutturma öncesi) seçimiyle başarılı bir şekilde ayrılıyor. Bu teknolojilerin etkinliği ve yapılan değişikliklerle doğanlara karşılık, beklenmeyen sonuçlarla doğacak olanların yüzdesi sorulabilir. Kamudaki, teknik becerilerdeki artış ya da hastalıkların yokluğu algısı, genom düzenleme hizmetlerine halkın küresel boyutta ilgisini arttıracaktır. Kesin klinik verilerin yokluğuna rağmen, dünyaya yayılmış kliniklerde, kök hücre terapilerinin pıtrak gibi çoğalmasına bakmak gerekir.” (1)
“Asilomar-tipi bir konferans ya da eşdeğeri sadece daha iyi hissedilmesini sağlayacaktır. İnsan genomu, genotip-fenotip ilişkisi hakkında bildiklerimizi arttırarak ve böylece değişiklikler yapmanın sonuçlarına ulaşarak, daha akıllıca kararlar verebiliriz. Bu süreç gelene kadar, insan genom düzenlemesi rasgele insan deneyleri olarak düşünülmelidir. Kaçınılmazı, türümüzün yararına devam etmemizi sağlayacak bilgi ve bilgeliği toplamak için zaman kazanmak için olabildiği kadar uzun süre boyunca ötelemeliyiz.” (2)
“Açıklamanın provoke edici olmasının tek nedeni, genomlarımızı yaşam sonuçlarını değiştirmeye yönelik bir adım daha atmış görünmesidir. Dikkat çekmeye ve açık halk diyaloğuna devam etmemiz gerekiyor, bu yüzden bu heyecan verici bilimin bizi nereye götürdüğü konusunda hepimiz net. Henüz insan embriyolarını düzenlemeye hazır olduğumuzu düşünmüyorum. Bilimsel topluluğun, bu kodu yeniden yazmaya başlamadan önce tüm genom dizilimini yaşam yazılımımız olarak çok daha eksiksiz bir şekilde anlamaya odaklanması gerektiğini düşünüyorum.” (3)
Böyle anlatıyor J. Craig Venter alıntılarda. Acele edilmeyecektir. Önce iyice öğrenilecektir. Ve gelecekte uygulaması olacaktır. Tasarlanmış bebekler olacak diye CRISPR gen düzenleme yöntemi geliştirilmesin mi! Belki kanser tarihe karışacak. Hatta yaşlılık belirtilerini azaltacak. Tüp bebek yöntemi de ilk geliştirildiği yıllarda kabullenilmekte zorlanılmıştı. Hatta kalp nakli ilk kez başarıldığında bile Tanrıyı oynuyorlar denilmişti. Ama sonra insanlar alıştı. Gen düzenleme yönteminin yasaklandığını varsayalım. Ama başka bir ülke bundan etkilenmeyecektir. Elbette, bir ülkede bu yöntem geliştirilmeye davam eder. Yasaklayan ülke, sadece, 10 yıl sonra, bilimde geri kaldığını fark eder. Üzülür.
Dipnot:
1 - Biliminsanları tartışıyor: CRISPR ve insana genetik müdahalenin etik, toplumsal, yasal boyutları
2 - Biliminsanları tartışıyor: CRISPR ve insana genetik müdahalenin etik, toplumsal, yasal boyutları
3 - Craig Venter: İnsan Embriyolarını Düzenlemeye Henüz Hazır Değiliz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder