24 Haziran 2022 Cuma

Bilinç Nerede? - Zihin Felsefesi

İnsanlar kararlarını özgür iradesiyle verir. Özgür iradeyi bilinç sağlar. Bu son derede heyecan verici ve etkileyici geliyor. Ama mevcut bilimsel anlayışa göre, tercih ve yaratılarımızın ardında büyü yok. Bunlar biyokimyasal sinyaller alıp veren milyarlarca nöronun ürünü. Sinir ağının biyokimyasal algoritması düşüncelerimizi oluşturur. Yani biz beyindeki sinir ağını değil, o sinir ağı bizi yönetmektedir. Bilinçli olarak aldığımızı düşündüğümüz kararları, beyindeki sinir ağı oluşturur. Ama biz bilinçli olarak karar aldığımızı hissederiz. Kararlarımız pek çok genetik eğilimden, kültürel eğilimden kaynaklanır, ama asla “özgür irade” eseri değil. Mesela çocuğun içinde bulunduğu kültür fikirlerinin oluşmasını yönlendirir, ama o kültürü çocuk seçmez. Bir durumu komik bulduğumuzda güleriz. Şöyle deneyler yapılmıştır. Kişinin beynindeki gülme merkezi elektrikle uyarılır. Kişi o an içinde bulunduğu durumu komik bulup gülmeye başlar. Kişi o durumun komik olduğuna özgür iradesiyle karar verdiğini düşünür. Beyinden bağımsız bir özgür irade olsaydı, her denemede o anki durumu komik bulmazdı. Durum aslında can sıkıcı bile olsa sonuç değişmez. Kararı gülme merkezindeki sinir ağı oluşturur. Bu, bilincin, beyindeki sinir ağının tamamen etkisinde olduğuna güzel bir örnektir.

Yapay sinir ağı, insan sinir ağının biyokimyasal algoritmasını taklit ederek çalışır. Milyonlarca yapay sinir ağı, insan beyninin çalışmasına yeterince benzetildiğinde bilinç ortaya çıkacaktır. Yakın gelecekte bunun olması bekleniyor. Elbette bu bilinç tarif edilen insan bilincine benziyor olacaktır. Karmaşık düşünceler oluşturabildiğinden dışarıdan bakıldığında özgür iradesi varmış izlenimi verecek. Kendisi de kararlarını bilinçli olarak aldığını hissedecek, insan gibi. Ama ortada büyülü bir bilinç yok. Temelde, o düşünceleri, bilinç hissini oluşturan milyonlarca yapay sinir ağının karmaşık algoritması olacaktır.


Bunlar da İlginizi Çekebilir:
Belgeselden: Özgür İrade
Konuşmayı Anlayabilmek – Yapay Zeka
İç Sesimiz – Zihin Felsefesi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder